Eens in de zoveel tijd doet zich een soort stille trend voor; een conventie waar niemand echt aandacht aan besteedt, maar die toch door velen opgepikt wordt en stilletjes het alledaagse leven binnensluipt. Zo ging het bijvoorbeeld met poker; men hoeft maar een paar dagen niet op te letten en ineens zijn alle mensen om je heen professionele pokerspelers. Nu ben ik geen trendwatcher, maar toch heb ook ik een trend weten te ontdekken die zonder al te veel geruis het vocabulaire van allerlei geschoolde gameproducers (sterker nog, alle producers) is binnengerold. Zij hebben een soort geheim ingrediënt ontdekt dat je aan alles wat niet lucratief meer is toe kunt voegen, waardoor je product binnen no-time weer serieus genomen wordt. Maar wat is dan dit geheime ingrediënt waar ik het over heb? Nou jongens en meisjes, dat ingrediënt heet het donker.

Pardon? Het donker? Dat klinkt wel heel abstract en zoals we later zullen zien is dat het ook. Ik zal echter eerst uitleggen wat ik precies met het donker bedoel. Laten we als voorbeeld de Harry Potter films nemen. Toen de eerste Harry Potter film in 2001 uitkwam, was de lucht nog blauw en de bloemetjes in volle bloei. De film zat vol met liefde, respect en schattige kinderen die voor geen meter konden acteren. Iedereen was vrolijk en blij, en God zag dat het goed was.

Maar niet voor lang, zo besloten de makers. Al in de tweede film werden er dubieuze boodschappen in bloed op de muren geschreven, maar het was bij de derde film dat de makers pas echt goed te keer gingen. Van alle kanten klonk het dat deze film ‘donkerder’ was dan zijn voorganger en dat was uiteraard een enorme vooruitgang. Harry Potter was blijkbaar geen kinderverhaal meer, want in plaats van vrolijkheid en kinderlijkheid kregen we nu doodslag, misdaad en onthoofding (en een zowaar erg mooie Hermelien, maar dat terzijde).

Dat is blijkbaar de definitie van ‘een donkere film’ en deze trend werd dan ook voortgezet bij deel vier, die blijkbaar nog ‘donkerder’ moest zijn. Men is hier in de veronderstelling dat het donker de ultieme sleutel tot het succes is, en het binnenkort uit te komen vijfde deel zal ongetwijfeld weer erg donker zijn. Als ik me tegenwoordig een voorstelling moet maken van de producent van de Harry Potter films, dan denk ik aan een man die werkt met slecht één formule, namelijk D x A= $ (waarin D staat voor donker en de A voor aantal). Op basis van deze formule hebben wij vandaag voor jullie een primeur, want hieronder staat het eerste beeld van de zevende Harry Potter film.





Mijn grootste vrees is dat producers zo hun best doen om hun producten ‘donkerder’ te maken dan hun vorige, dat ze uit het oog verliezen waarom ze in eerste instantie voor deze donkere toon gekozen hadden. Maar er is nog iets wat mij stoort. Want wat is nou eigenlijk ‘een donkere’ film of game? Het valt mij op dat artiesten het in interviews steeds vaker over het donker hebben, zonder dat ze er echt bij nagedacht hebben wat ze daar nou eigenlijk mee bedoelen. Nu ben ik niet op mijn achterhoofd gevallen en begrijp ik ook wel dat ze het hebben over een meer sombere, pessimistische toon, maar ik kan het niet helpen dat ik het begrip donker maar vaag vind. Elke keer dat iemand zijn kunstwerk beschrijft als ‘donkerder’ dan zijn voorganger, moeten wij eigenlijk maar raden wat daar precies mee bedoeld wordt.

Neem nou The Legend of Zelda: Twilight Princess. Van dat spel prezen vele recensenten de donkere toon. Wat wordt daarmee bedoeld? Doelen ze soms op het verschil tussen licht en donker, dat in de game zo belangrijk is? Of gaat het misschien over het uiterlijk, dat beduidend minder kinderlijk is dan The Wind Waker? Of bedoelt men misschien dat alle characters in het spel pessimistisch zijn, en dat je op enige vriendelijkheid niet hoeft te rekenen? Zoals je ziet is ‘het donker’ nogal een abstract begrip dat naar veel dingen kan verwijzen. Zoveel zelfs, dat ik me afvraag of het als artiest wel verstandig is je kunstwerk als donker te omschrijven.

Laten we er voor het gemak echter eens van uitgaan dat het donker inderdaad staat voor een algemeen meer pessimistische en sombere toon in een mediaproduct. Waarom zouden we dan eigenlijk meer donkere films en games willen? Natuurlijk willen we ook wel eens een sombere film zien, zodat de balans vrolijk/somber in evenwicht blijft, maar tegenwoordig heeft de sombere kant dusdanig de overhand genomen dat het wel lijkt alsof de hele mediawereld uitsluitend nog voor emo’s produceert. Wat ik wil zeggen is dat het ‘donker maken’ van een film of game lang niet altijd een verrijking is, terwijl veel producers dit wel schijnen te denken. Ik vind het in ieder geval doodzonde dat films als Harry Potter of games als The Legend of Zelda, die van oorsprong een mix waren van avontuur, humor en moraal, een nogal pessimistische richting ingeslagen zijn. Harry Potter is mijns inziens nog steeds een verhaal gericht op kinderen en Zelda zal voor mij altijd de serie blijven die af en toe serieus, maar grotendeels erg vrolijk was. Ik vond The Wind Waker dan ook veel beter dan Twilight Princess.



Chris Silos is een donkere presentator. Toch maakt
hij slechte televisie. Voor dit verschijnsel hebben
analisten nog geen verklaring weten te vinden.


Ik hoop dan ook van harte dat deze stille trend zich niet al te sterk zal ontwikkelen, want voor we het weten zitten we echt alleen nog maar naar een zwart scherm te staren. Natuurlijk, dit is geen oproep om allemaal alleen nog maar vrolijke kinderfilms te maken; ik wil ook niet de hele dag naar Disney-films kijken. Ik hoop echter wel dat men enigszins gedoseerd met het ‘donkere element’ om weet te gaan, zodat we niet overspoeld worden met somberheid en we spontaan allemaal onze polsen door gaan snijden. Kortom: Fiat Lux!